Έξυπνη είναι η πόλη που έχει αντιληφθεί τις πολλαπλές δυνατότητες της τεχνολογίας και τη χρησιμοποιεί προκειμένου να βελτιώσει την καθημερινότητα του πολίτη και ολόκληρου του Δήμου, μειώνοντας ταυτόχρονα το ενεργειακό του αποτύπωμα. Στην έξυπνη πόλη με τη χρήση των Τεχνολογιών της Πληροφορίας και της Επικοινωνίας επιτυγχάνεται αποδοτικότερη χρήση πόρων και ελαχιστοποίηση της μόλυνσης του περιβάλλοντος, εξυπνότερα δίκτυα αστικών μεταφορών, αναβαθμισμένα δίκτυα υδροδότησης και εγκαταστάσεις διάθεσης αποβλήτων, πιο αποτελεσματικά συστήματα ηλεκτροφωτισμού και θέρμανσης, μεταξύ άλλων. Η διοίκηση γίνεται πιο διαδραστική, οι δημόσιοι χώροι πιο ασφαλείς, ενώ δίνεται έμφαση στις ανάγκες της τρίτης ηλικίας και των ΑΜΕΑ.
Η πόλη μετατρέπεται σε πόλο καινοτομίας. Προσελκύει την επιχειρηματικότητα και διευκολύνει την ανάπτυξή της. Γίνεται ελκυστική στους νέους, μαθητές και φοιτητές, καθώς και κάθε πολίτη που βιώνει την ανθρωποκεντρικά δομημένη κοινωνική πολιτική, αισθάνεται την ασφάλεια μέσω των οργανωμένων και ενισχυμένων δομών πολιτικής προστασίας, αλλά και τη διαφάνεια και την αξιοκρατία μέσω των συμμετοχικών διαδικασιών, των ίσων ευκαιριών και της αναβαθμισμένης ηλεκτρονικής διακυβέρνησης.
Η επιτυχία του οράματος της έξυπνης πόλης προϋποθέτει τη συμμετοχή των πολιτών, την ποιότητα προγραμμάτων, υπηρεσιών και κατάρτισης, αλληλεγγύη προς τους πολίτες, τους κλάδους και τις περιοχές που υστερούν, εμπιστοσύνη στη διοίκηση, ισότητα (πρόσβαση σε όλους) και ανάληψη κατάλληλων τεχνικών και οργανωτικών μέτρων για την προστασία των προσωπικών δεδομένων των χρηστών.
Η νέα εποχή στην οποία ο Δήμος Κοζάνης θα εισέλθει με την απολιγνιτοποίηση, υπαγορεύει την ενίσχυση του πληθυσμού αλλά και του brand name του Δήμου. Παράλληλα, υπάρχει η ανάγκη για θεμελιώδεις αλλαγές στον τρόπο που οι πολίτες αντιλαμβάνονται την πόλη αλλά και στον τρόπο που αυτή λειτουργεί, η ανάγκη να υπερβεί η διοίκηση τις παραδοσιακές της πρακτικές και να προχωρήσει σε σύζευξη με τις ΤΠΕ.
Στην κατεύθυνση αυτή και σε μια προσπάθεια να μετατραπεί η τοπική κοινωνία σε μια δικτυωμένη αστική κοινωνία, με πληθυσμό που δε θα εγκαταλείψει τον τόπο αλλά θα παραμείνει στην περιοχή, τον Σεπτέμβριο του 2019 η Δημοτική Αρχή αποφάσισε να προχωρήσει στον σχεδιασμό και την υλοποίηση του project «Κοζάνη – Έξυπνη Πόλη».
Μετά τη μελέτη καλών πρακτικών εμβληματικών έξυπνων πόλεων, πραγματοποιήθηκε η αποτύπωση και αξιολόγηση της υφιστάμενης κατάστασης καθώς και των υλοποιημένων ή δρομολογημένων δράσεων. Διαπιστώθηκε ότι στον Δήμο Κοζάνης υπάρχουν αξιόλογες υποδομές:
- Στον Δήμο σε επίπεδο υπηρεσιών προς τους υπαλλήλους (Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα, Γεωγραφικό Σύστημα Πληροφοριών, Λογισμικό Διαχείρισης Στόλου οχημάτων) αλλά και σε επίπεδο υπηρεσιών προς τους πολίτες (ευρυζωνικά δίκτυα/wifi spots, Μητροπολιτικό δίκτυο οπτικών ινών)
- Στην ΔΕΥΑΚ σε επίπεδο υπηρεσιών προς του υπαλλήλους (Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα, Γεωγραφικό Σύστημα Πληροφοριών, Λογισμικό Διαχείρισης Στόλου οχημάτων) αλλά και σε επίπεδο υπηρεσιών προς τους πολίτες (Ηλεκτρονικές Υπηρεσίες μέσω της ιστοσελίδας του φορέα)
- Στην ΚΔΒΚ σε επίπεδο υπηρεσιών προς τους υπαλλήλους (Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα) αλλά και σε επίπεδο υπηρεσιών προς τους πολίτες (Ηλεκτρονικές υπηρεσίες μέσω της ιστοσελίδας του φορέα)
Ο μητροπολιτικός χαρακτήρας της Κοζάνης στην Δυτική Μακεδονία ενισχύει μία διαμορφωτική λειτουργία σχετικά με τα κύρια ζητήματα του αύριο. Η λειτουργία της ως διοικητικό, εμπορικό και οικονομικό κέντρο της περιοχής έχει προσδώσει έναν δυναμισμό που μπορεί να εξυπηρετήσει τη μετεξέλιξή της σε κόμβο επιστημονικής, τεχνολογικής, πολιτιστικής και κοινωνικής καινοτομίας. Οι πρωτοβουλίες του Δήμου Κοζάνης, διαχρονικά, για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής στο αστικό περιβάλλον και τη διατήρηση και προστασία των πόρων μπορούν, μέσω έξυπνης και συστηματικής χρήσης τεχνολογιών αιχμής, να υποστηρίξουν το πεδίο της καινοτομίας.
Για τον μετασχηματισμό της Κοζάνης σε Έξυπνη Πόλη, προτείνονται ανά τομέα:
Περιβάλλον και Ενέργεια (Smart Environment)
Δεδομένου ότι οι ενεργειακές ανάγκες αυξάνονται συνεχώς, κάθε πόλη πρέπει να διαχειρίζεται με έξυπνο τρόπο τόσο τους φυσικούς πόρους όσο και την ενέργεια. Τα έργα που προτείνονται στον τομέα του Έξυπνου Περιβάλλοντος είναι:
- Χρήση φωτιστικών λαμπτήρων τεχνολογίας LED και σύστημα για την ευφυή διαχείριση του ηλεκτροφωτισμού της πόλης
- Διαχείριση του φωτισμού με σύνδεση κάθε λαμπτήρα στο δίκτυο και προσαρμογή αισθητήρων κίνησης για την ενεργοποίηση φωτισμού σε δρόμους μικρής κυκλοφορίας. Συλλογή δεδομένων κατανάλωσης ενέργειας, έντασης φωτισμού και καιρικών συνθηκών για την επίτευξη του βέλτιστου συνδυασμού εξοικονόμησης ενέργειας και αποδοτικότητας φωτισμού
- Παρακολούθηση περιβαλλοντικών συνθηκών με αισθητήρες (υφιστάμενους και νέους) μέτρησης ρύπων, θερμοκρασίας, υγρασίας, ποιότητας αέρα και νερού. Δημιουργία εφαρμογών για την ενημέρωση των αρχών/πολιτών
- Επανασχεδιασμός δικτύου αποκομιδής απορριμμάτων (με αισθητήρες πληρότητας κάδου) για μείωση κόστους και καλύτερη εξυπηρέτηση
- Επανασχεδιασμός δικτύου ανακύκλωσης για βελτιστοποίηση της κάλυψης χώρων ενδιαφέροντος και όλης της πόλης
- Βελτίωση ενεργειακής απόδοσης κτιρίων και ευφυές σύστημα παρακολούθησης ενεργειακής κατανάλωσης
- Πρότυπα πράσινα σχολεία
- Ευαισθητοποίηση για ανακύκλωση, κατανάλωση νερού και εξοικονόμηση ενέργειας
- Έλεγχος και διαχείριση του συστήματος ύδρευσης και των υπόγειων δεξαμενών υδάτων με αισθητήρες και χρήση ΤΠΕ
Κινητικότητα – Μεταφορές (Smart Mobility)
Η εφαρμογή ΤΠΕ στον τομέα των μεταφορών μπορεί να συμβάλλει στην βελτίωση της απόδοσης, ασφάλειας και μεταφοράς των επιβατών, αλλά και στη μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Πλεονεκτήματα από την υλοποίηση έξυπνων συστημάτων μεταφορών είναι η μείωση της κυκλοφοριακής κίνησης μέσω μιας ολιστικής προσέγγισης των μεταφορών και τη βελτίωση της οδικής ασφάλειας. Τα έργα που προτείνονται στον τομέα της Κινητικότητας και Μεταφορών είναι:
- Έξυπνη διαχείριση του στόλου οχημάτων του Δήμου μέσω τοποθέτησης αισθητήρων ή χρήσης των ήδη υπαρχόντων τρόπων παρακολούθησης οχημάτων
- Νέο σύστημα ελεγχόμενης στάθμευσης και ευφυής διαχείριση θέσεων στάθμευσης
- Σταθμοί επαναφόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων
- Επανασχεδιασμός δρομολογίων των αστικών λεωφορείων και σύστημα παρακολούθησης της πορείας τους
- Δημιουργία έξυπνων διαβάσεων σε επιλεγμένα σημεία
- Μελέτη δράσεων για την ενσωμάτωση του ποδηλάτου στις επιλογές μετακίνησης
Έξυπνη Διαβίωση (Smart Living)
Η Έξυπνη Διαβίωση δίνει έμφαση στις υπηρεσίες οι οποίες βελτιώνουν την ποιότητα ζωής στην πόλη. Τα έργα που προτείνονται στον τομέα αυτό είναι:
- Έξυπνη μέτρηση
- Ασφάλεια
- Κοινοτική χαρτογράφηση
- 3d διάβαση
- Συνεργατικοί πολίτες για τον έλεγχο της ποιότητας του αέρα
- Ισότιμη πρόσβαση ΑΜΕΑ
- Προσέλκυση start-up επιχειρήσεων
- Βοήθεια στο σπίτι με χρήση ΤΠΕ
- Crowdsourcing & Crowdfunding
- Έξυπνος (ψηφιακός) πολιτισμός & Καλλιτεχνική έκφραση
- Αστικός οπωρώνας
Έξυπνοι Πολίτες (Smart People)
Η εκπαίδευση και η έρευνα είναι σημαντικές για την ανάπτυξη καινοτόμου αστικού περιβάλλοντος. Για την υλοποίηση, υποστήριξη και εξέλιξη των υποδομών και πλεονεκτημάτων μιας έξυπνης πόλης, ικανή και αναγκαία συνθήκη είναι οι πολίτες της να εκπαιδευτούν. Επενδύοντας στο κοινωνικό και ανθρώπινο κεφάλαιο, τα έργα που προτείνονται στον τομέα Έξυπνοι Πολίτες ενσωματώνονται στον Πόλο Εκπαιδευτικής Καινοτομίας ΤΠΕ (ΠΕΚΤΠΕ), ένα κέντρο με πολλαπλά οφέλη τόσο για την εκπαιδευτική κοινότητα όσο και για τους πολίτες.
Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση (Smart Government)
Για τη διευκόλυνση του δημότη και την καλύτερη εξυπηρέτησή του από τις υπηρεσίες του Δήμου προτείνονται:
- Διαδικτυακή εφαρμογή διαχείρισης ηλεκτρονικών αιτήσεων σε δημοτικούς βρεφονηπιακούς και παιδικούς σταθμούς
- Λογισμικό διαχείρισης wi-fi spots Δήμου Κοζάνης
- Ανάπτυξη mobile εφαρμογής η οποία θα διαλειτουργεί με την εφαρμογή GIS και θα περιλαμβάνει ενότητες όπως η δήλωση προβλημάτων, πορεία επίλυσης προβλημάτων, Νέα – Ανακοινώσεις – Προκηρύξεις, Δράσεις – Εκδηλώσεις κ.λπ.
- Διαδικτυακή πλατφόρμα αναζήτησης πολεοδομικών πράξεων που εκδόθηκαν έως το 2018
Το σύνολο των στόχων αποτέλεσε και το όραμα που τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση μέσα από την ιστοσελίδα του Δήμου Κοζάνης, δίνοντας σε όλους τους πολίτες την ευκαιρία να συμμετέχουν στον σχεδιασμό, καταθέτοντας ιδέες και προτάσεις. Τα σχόλια επί της διαβούλευσης αξιολογήθηκαν και θα ληφθούν υπ’ όψη κατά την υλοποίηση του σχεδίου.
Δείτε ολόκληρο το σχέδιο: